در سالهای اخیر، هزینههای دندانپزشکی در ایران به شکلی چشمگیر افزایش یافته و این روند، بخش بزرگی از جامعه مخصوصاً کارگران، بازنشستگان و حتی کارمندان را از دسترسی به خدمات ضروری دهان و دندان محروم کرده است. دندانپزشکی که باید بخشی از نظام سلامت عمومی باشد، امروز به یک «خدمت لوکس» تبدیل شده؛ خدمتی که تنها افراد برخوردار قادر به استفاده از آن هستند و گروههای کمدرآمد با درد، عفونت و مشکلات جسمی و ظاهری تنها میمانند.
بر اساس گزارشها، هزینه هر واحد روکش دندان به ۹ تا ۱۲ میلیون تومان رسیده و انجام بریج نیز حدود ۱۵ میلیون تومان هزینه دارد. این ارقام برای کارگرانی که حداقل دریافتیشان کفاف هزینههای اولیه مانند اجاره، خوراک و حملونقل را نمیدهد، کاملاً خارج از توان است. حتی بسیاری از کارگران متخصص، معلمان و کارمندان که زمانی قادر بودند بخشی از هزینههای درمانی خود را مدیریت کنند، اکنون از پس چنین مخارج سنگینی برنمیآیند. این شرایط باعث شده که مراجعه به کلینیکهای خصوصی برای اکثریت جامعه به یک آرزو تبدیل شود. در نتیجه، بسیاری از افراد هنگامی که با درد دندان مواجه میشوند، به جای درمانهای اصولی، تنها به مُسَکن پناه میبرند. صفهای طولانی مقابل داروخانهها برای دریافت داروهای مُسَکنی که تسکین موقتی ایجاد میکنند، نشاندهنده همین وضعیت است. در نهایت، وقتی درد و عفونت ادامه پیدا میکند و راه دیگری باقی نمیماند، بسیاری به کلینیکهای کوچک یا درمانگاههای کمهزینه مراجعه میکنند و تنها انتخاب ممکن، کشیدن دندان است. این اقدام نهتنها سلامت فرد را به خطر میاندازد، بلکه کیفیت زندگی و اعتماد به نفس او را نیز کاهش میدهد.
محرومیت از خدمات دندانپزشکی صرفاً یک مسئله درمانی نیست؛ مسئلهای اجتماعی و اقتصادی است که شکاف طبقاتی را برجستهتر میکند. داشتن لبخند سالم و امکان برخورداری از درمانهای استاندارد، در جامعه امروز تبدیل به امتیاز طبقاتی شده است؛ امتیازی که گروههای کمدرآمد از آن بیبهرهاند. این در حالی است که سازمانهای بیمهگر نیز تقریباً هیچ پوشش مؤثری برای خدمات دندانپزشکی ارائه نمیدهند و همین موضوع فشار مضاعفی بر خانوادهها وارد کرده است.
اگر این روند ادامه یابد، پیامدهای بلندمدت آن بر سلامت عمومی جامعه، هزینههای درمانی آینده و حتی وضعیت روانی افراد بسیار جدی خواهد بود. ضرورت دارد که خدمات دندانپزشکی به عنوان بخشی از نیازهای اساسی سلامت، مورد حمایت جدی دولت و بیمهها قرار گیرد تا «لبخند»، کالایی لوکس و طبقاتی باقی نماند.
