طاهر جمشیدزاده : هر سال در تقویم جلالی ما ایرانیان ۲۱ شهریور به عنوان روز ملی سینما نامگذاری شده است در واقع هنر هفتم یک صنعت پولساز در جهان قلمداد میشود و فروش میلیاردی فیلمهای سینمای هالیوود خود مؤید این ادعا است. بعضیها بر این باور هستند که سینما و سیاست مکمل همدیگر هستند و به مثابه دو بال پرنده تشبیه میشوند که بدون دیگری فرایند پرواز با اختلال مواجه میشود. در سینمای ایران چهرههای برجسته و تاریخ ساز بسیاری و همچنین کارگردانان شهیر و پرآوازهای چون عباس کیارستمی فقید، امیر نادری،مجید مجیدی، کامبوزیا پرتوی، مسعود جعفری جوزانی، علی حاتمی فقید، ناصر تقوایی، اصغر فرهادی، داریوش مهرجویی فقید، مسعود کیمیایی، بهرام بیضایی، خسرو سینایی فقید، فریدون جیرانی، علیرضا رییسیان،مانی حقیقی، سیف اله داد، همایون اسعدیان، سیروس الوند،کامران شیردل، مهدی فخیم زاده، رسول صدر عاملی، محسن امیریوسفی، تهمینه میلانی، پوران درخشنده، رخشان بنی اعتماد، نیکی کریمی، رضا کاهانی، جمیل رستمی و… افتخارات زیادی با درو کردن جوایز بینالمللی نظیر اسکار، کن، آسیا پاسیفیک، ونیز، لوکارنو و… به ویترین سینمای ایران و جهان آویزان کردهاند و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه بازویش سازمان سینمایی کشور بایستی در حرکتی منسجم و هماهنگ با کانون کارگردانان و خانه سینما برای وضعیت رو به زوال و معیشت و بیمه این روزهای مبتلابه کارگردانان و بازیگران و خاصه اهالی هنرهفتم طرحی نو دراندازد و مشکلات اقتصادی و معیشتی این قشر فرهیخته و پای کار سینمای ایران را در دولت وفاق آقای دکتر پزشکیان با برنامه ریزی کلیدی و مدون مرتفع سازد. به همین مناسبت با فریدون جیرانی رئیس کانون کارگردانان ایران به مناسبت روز ملی سینما گفت و گو و گپی دوستانه انجام داده ایم تا به قول خواجه شیرین شکر شیراز-حافظ-“تا که قبول افتد و چه در نظر آید.”* جناب جیرانی خدمت وجود ذیجودتان عرض ادب و احترام میکنیم و روز ملی سینما را صمیمانه خدمتتان تبریک میگوییم و امیدواریم همیشه سایه نازنینتان بر سر سینمای ما مستدام و پایدار باشد؟
مرسی، بسیار ممنون و سپاسگزار شما هستم جناب جمشیدی بزرگوار که به فکر بنده بودید و واقعا لطف کردید به یاد ما بودید، صمیمانه از شما تشکر میکنم.
*جناب جیرانی به عنوان رئیس کانون کارگردانان ایران با آقای محسن امیر یوسفی در خصوص وضعیت این روزهای سینمای ایران صحبت میکردیم که اسم شما هم به میان آمد و بر این شدیم که با جنابتان در خصوص وضعیت این روزهای سینمای ایران صحبت کنیم، وضعیت سینمای ایران را چطور ارزیابی می کنید؟
سینما هم مثل زندگی و جامعه است. واقعا وضعیت را بخواهیم کنکاش و ارزیابی کنیم در حوزه سینما وضعیت خوب نیست. شبیه جامعهای است که در آن زیست و زندگی میکنیم و بدون تعارف باید گفت در حالت انتظار است و این حالت همه چیز را به هم می زند.
*جناب جیرانی با این وضعیت و این پیشینه و تاریخ سترگ سینمای ایران نمیشود به قول ادوارد براون که سابقه سه دهه کار پژوهشی در ایران را داشته و ماحصل کار او چاپ کتاب ارزشمند تاریخ ادبیات ایران در۴جلد است، این همه در تعارف و تکلف گیر کنیم، جایی خبرنگاری از ادوارد براون جویا میشود که با این همه زیستی که در ایران داشتهاید ایران را چگونه کشوری دیدید؟
براون در پاسخ میگوید با پیشینه و سابقه تاریخی و غنای فرهنگی ایرانیان، بعضی آداب و رسوم و سنن ایرانیان برای من جای تعجب داشت و شگفت انگیز بود، مثلاً در گرمای ۵۰ درجه تابستان ایرانیان طبق عادت و رسمی دیرینه که دارند، چایی می نوشند و بادی به غبغب می اندازند و می گویند”چایی داغ است و دماغ دایی چاق است” و خیلی مواقع بسیار اهل تعارف و تکلف هستند، آلترناتیو و راهکار مناسب برای برون رفت از وضعیت موجود به ویژه در حوزه سینما چیست؟
(با خنده) بله، درست میفرمائید، من هم قبول دارم، همه این چیزها هست ولی باید صادقانه بگویم الان در ایران خبری نیست و در واقع در غرب هم خبری نیست، همه جریان عادی زندگی را پی میگیرند.
*۲۱ شهریور روز ملی سینما است اما برنامه خاصی برای تجلیل از پیشکسوتان این حوزه ظاهرا تدارک دیده نشده است؟
همین است دیگر، کاریش هم نمیشود کرد و درست است بحث شما همان تعارف و تکلفات دست و پاگیری است که فرمودید.
*یعنی برنامه خاصی برای روز ملی سینما خود کانون در نظر نگرفته است؟
چرا برای روز ملی سینما فیلم آقای محمد متوسلانی-سازش- را قرار است امشب که برنامه سینمای ملی است در موزه سینما ساعت ۷ عصر انتهای باغ فردوس نمایش داده شود برای اهالی سینما و دوستداران سینما.
*یک دورهای در تلویزیون کاری مخاطب پسند و پربیننده را با اجرای برنامه دو قدم مانده به صبح در سال ۸۶ بر عهده داشتید که برنامه بسیار موفق و مخاطب پسندی در کنداکتور تلویزیون بود که بعد از شما آقای محمد صالح علا هنرمند نازنین سینما و تلویزیون کار اجرای این برنامه را بر عهده گرفت و همچنین برنامه سینمایی هفت که سپس محمود گبرلو اجرای را پذیرفت، نظرتان را در این خصوص بفرمایید؟
بله! آن موقع تلویزیون جذاب و پرمخاطب بود و دوره خاصی بود ولی الان مدیوم تلویزیون شرایط دیگری را دارد. به قول شما بعضی از کارگردانان به این مدیوم فراگیر مهاجرت میکنند و کاریش هم نمیشود کرد.
*فیلم خاصی هنوز برای مراسم اسکار از طرف ایران معرفی نشده است؟
نه هنوز فیلم به خصوصی در این زمینه معرفی به اسکار نشده است.
همکاری کانون کارگردانان و خانه سینما با وزارت ارشاد چگونه است؟ در تعامل و همکاری هستیم و با هم در ارتباط بوده و کار میکنیم و برنامه کانون این است که مصائب و مشکلات اهالی هنر هفتم و کارگردانان را مرتفع و حل و فصل کنیم.
*در خصوص وضعیت معیشت و بیمه کارگردانان و اهالی هنر هفتم به نظرتان اوضاع با این وضعیتی که اشاره فرمودید بهتر خواهد شد؟
نمیدانم، واقعا پرسش سختی است و هنوز هیچ معلوم نیست.انشااله که مسائل و مشکلات با برنامه ریزی اصولی مرتفع گردد.
شما در کاشمر به دنیا آمدهاید، جایی گفتهاید مرحوم پدرتان که تکنسین دامپزشکی بودهاند به خاطر کار ایشان مدام از جایی به جای دیگر منتقل میشدید و بنده هم تحصیلاتم در همین حوزه است، آیا به خاطر ادای دین به مرحوم پدر بزرگوارتان که ید طولایی در فیلمنامه نویسی هم دارید در نظر دارید به عنوان پیشنهاد کاری فیلمی در حوزه دامپزشکی مثل دو کار بزرگ و شاهکار طلایی داریوش مهرجویی فقید”پستچی و گاو” در این زمینه بسازید؟
بسیار ایده و فکر خیلی خوب و به جایی است و بسیار از شما تشکر میکنم و ممنونم از پیشنهاد ویژه شما حتماً روی این مسئله که گفتید فکر میکنم و نتیجه را به شما اعلام میکنم.
*آقای جیرانی شما همیشه به مطالعات روانشناسی علاقه به خصوصی داشتهاید و یک وجه اشتراک فکری با بنده دارید که مرتب روانشناسی هیلگارد را که یک کتاب رفرنس و مرجع روانشناسانه است و در بسیاری از دانشگاههای دنیا و کشور نیز تدریس میشود، در این زمینه مطالعاتی درباره اسکیزوفرنی، شیزوفرنی حاد، اختلال دوقطبی و… دارید و براین باور هستید که در این زمینه هر فردی باید اطلاعاتی داشته باشد، درست می گویم؟
بله قطعاً همینطور است. بنده بسیار خرسندم که دوست نازنینی مثل شما هم به این حوزه علاقهمند است و علاقه وافری دارد و هنوز هم بر این اعتقاد و باور هستم و با روانشناسی انس و الفت دیرینهای دارم.
به عنوان سوأل پایانی شما در سال ۹۸ به دلیل سکته مغزی در بخش آی. سی. یو در بیمارستان بستری شدید، طی یک حمله دست و پای چپ شما دچار بیحسی شد که در نهایت خوشبختانه درمان شدید، امیدواریم که همیشه در پناه حضرت دوست و زیر چتر باصفای خانواده سایهتان بر سر خانواده بزرگ سینمای ایران پایدار و برقرار باشد و ممنون از حسن توجه و وقتی که برای گپ و صحبت صمیمانه با ما گذاشتید!
بسیار متشکرم از لطف و بذل توجه حضرت عالی به بنده،امیدوارم شما هم همیشه در سلامت و تندرستی باشید، قربانت- خداحافظ.
