امیر مهدی صالحی مقدم / حقوقدان
در معاملات خودرو، انتقال مالکیت از فروشنده به خریدار در قالب یک مبایعهنامه انجام میشود و طرفین میتوانند درباره مواردی مانند قیمت، شرایط فنی و سایر جزئیات بهصورت مکتوب توافق کنند. قانون برای حمایت از خریدار و فروشنده، اختیار فسخ معامله را در شرایط مشخصی پیشبینی کرده است که یکی از مهمترین آنها «خیار عیب» نام دارد. خیار عیب زمانی مطرح میشود که پس از انجام معامله، نقص یا ایرادی در خودرو کشف شود؛ نقصی که در زمان عقد قرارداد وجود داشته اما خریدار از آن بیاطلاع بوده و امکان تشخیص آن را نداشته است. چنانچه این عیب به اندازهای مهم باشد که در صورت آگاهی از آن، خریدار حاضر به انجام معامله نمیشد، حق فسخ برای او ایجاد میشود.
بر اساس قانون، اعمال خیار عیب باید بلافاصله پس از آگاهی از نقص انجام گیرد. بنابراین خریدار وظیفه دارد در زمانی معقول، موضوع را به فروشنده اطلاع دهد. نخستین راهحل در چنین شرایطی، مذاکره و تلاش برای رسیدن به توافق است؛ خریدار میتواند از فروشنده بخواهد که نقص را برطرف کند یا با فسخ معامله موافقت نماید. اگر توافق حاصل نشود، خریدار باید از طریق ارسال اظهارنامه، اراده خود را برای فسخ اعلام کند و در نهایت، در صورت لزوم، از طریق دادگاه و با ارائه دادخواست فسخ معامله و نظر کارشناس رسمی، حق خود را پیگیری کند. برای جلوگیری از بروز چنین اختلافاتی، توصیه میشود خرید و فروش خودرو تنها در مراکز رسمی و معتبر انجام شود. همچنین خریدار باید پیش از نهایی کردن معامله، خودرو را به کارشناسان فنی نشان دهد و از سلامت آن اطمینان حاصل کند. مطالعه دقیق همه بندهای قرارداد و آگاهی از حقوق قانونی نیز میتواند نقش مهمی در جلوگیری از بروز مشکلات بعدی داشته باشد.
