علی بمان اقبالی
به نظر میرسد این اجلاس سازمان همکاری شانگهای که بزرگترین از نوع خود از زمان تأسیس سازمان میباشد، فرصتی مهم برای کنشگری و رایزنی رهبران حاضر در اجلاس به ویژه پنچ گانه رؤسای جمهور ایران؛ چین؛ روسیه؛ هند و ترکیه بود که هر کدام اهداف خاص خود را دنبال مینمایند و به طور طبیعی دکتر پزشکیان از این فرصت برای تعمیق روابط دوستانه با رؤسای جمهور مذکور و نیز دیگر رؤسای جمهور شرکتکننده استفاده کرد و در خصوص موضوعات مهم به ویژه برنامه صلحآمیز هستهای کشورمان، فعالسازی ماشه و تحریمهای غیرقانونی غرب، در کنار تقویت روابط همه جانبه با دول عضو شانگهای خصوصاً پکن که دارای روابط سیاسی و اقتصادی قابل توجه با تهران است، رایزنی کرد.
در این میان، به نظر می رسد موضوع اصلی دستور کار دیدار شی و پوتین هماهنگ کردن مواضع در مورد جنگ اوکراین، در بحبوحه تلاشهای ایالات متحده برای پایان دادن به جنگ بود. مسکو میخواهد بداند که آیا میتواند انتظار کمک بیشتری از چین داشته باشد و اگر ایالات متحده از پکن بخواهد که روسیه را برای پایان دادن به جنگ تحت فشار قرار دهد، پکن چگونه واکنش نشان خواهد داد.
پوتین دیدگاههای خود را ارائه داد و می خواهد مطمئن شود دو طرف در یک راستا هستند؛ زیرا این جنگ به یکی از ارکان اصلی روابط آنها تبدیل شده است.
بر کسی پوشیده نیست که چین در طول جنگ اوکراین به یک شریان اقتصادی برای روسیه تبدیل شده و کییف به طور فزاینده در مورد آنچه حمایت مستقیم چین از تلاشهای جنگی مسکو مینامد، صریح بوده است.
روسیه در سالهای اخیر توجه ویژهای به سازمانهای منطقهای رو به رشد نموده و بر تمام مزایایی که سازمان همکاری شانگهای در صحنه جهانی ارائه میدهد و به حمایت دومین اقتصاد بزرگ جهان نیاز دارد؛ تأکید ویژه دارد. پوتین همچنین میخواهد هند را به سمت خود سوق دهد؛ به طوری که اختلافات تجاری هند با ایالات متحده موجب کاهش تعاملات دهلی و مسکو نشود. وی در همین رابطه قبل از ترک مسکو گفت که مسکو و پکن موضع مشترکی علیه تحریمهای تبعیضآمیز که مانع توسعه اجتماعی-اقتصادی اعضای بریکس و کل جهان میشود، اتخاذ کردهاند.
