پس از تلاشهای فراوان، شاهد یک نقطه عطف برای صادرات کشورمان هستیم: تعریف مکانیزم “امتیاز صادراتی”. این مکانیسم، نه تنها انگیزهای قوی برای صادرکنندگان ایجاد میکند، بلکه جلوی قاچاق کالاهایی مثل زعفران را هم میگیرد.
بر اساس مصوبه اخیر هیئت وزیران، امتیاز صادراتی رسماً تعریف شده و ۱۲ معیار برای تعیین ضریب ارز حاصل از صادرات تعیین شده است. این آییننامه اجرایی که ذیل قانون بودجه سال ۱۴۰۴ قرار میگیرد، با هدف حمایت از صادرکنندگان خرد و ایجاد مشوقهای صادراتی، تحولی بزرگ در سیاستگذاری اقتصاد صادراتی کشور است.
در گذشته، روشهایی وجود داشت که متأسفانه پای خودروسازان را به صادرات خشکبار باز کرد و به صادرکنندگان اصلی این حوزه و بازار خشکبار کشور لطمه زد. این وضعیت انتقادات زیادی را به همراه داشت. اما خوشبختانه، ما با بانک مرکزی و مرکز مبادله ارز و طلا توافق کردیم تا یک روش آزمایشی را اجرا کنیم: صادرکنندگان محصولات کشاورزی، ارز خود را به خودروسازان بدهند و ریال آن به حساب صادرکننده واریز شود. این روش، حتی با وجود تعطیلات عید، آتشسوزی در گمرک شهید رجایی و جنگ ۱۲ روزه، منجر به رشد صادرات پسته شد؛ ۳۰ هزار تن پسته از زمان اجرای این روش صادر شده است. معتقدم این روش، اتفاق بسیار مهمی برای صادرات محصولات کشاورزی است که باید خیلی زودتر اجرایی میشد. این مکانیزم نه تنها از قاچاق زعفران جلوگیری میکند و انگیزه صادرات را بالا میبرد، بلکه ارز صادراتی را نیز به صورت قانونی و امن وارد کشور میکند. امتیاز صادراتی به معنای حقی است که صادرکنندگان خرد به دست میآورند و میتوانند آن را در بازار ثانویه ارز معامله کنند. این امتیاز برای بخشهایی مانند صنایع دانشبنیان، کشاورزی و صنایعدستی در نظر گرفته شده و محل رسمی معامله آن، سامانه معاملات بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران است. این امتیاز دارای اعتبار ۶۰ روزه است و تنها صادرکنندگان خرد و واردکنندگان و مؤسسات اعتباری مجاز، میتوانند آن را معامله کنند.
